W zachodniej części regionu leży duży ośrodek przemysłowy i miasto wojewódzkie Kielce. Część Świętokrzyskich Gór obejmuje Świętokrzyski Park Narodowy, znajduje się tu także szereg rezerwatów przyrody. Sudety. W południowo-zachodniej Polsce, wzdłuż granicy Czeskiej ciągnie się górskie pasmo Sudetów.
Budowa wspomnianej linii kolejowej z Solca Kujawskiego na lotnisko i do Trzcinca miała powstać już w perspektywie finansowej UE 2007-2013 jako element projektu kolei metropolitalnej BiT City. Było nawet opracowane wstępne studium, ale w pewnym momencie postanowiono koncepcję zmodyfikować i poprzerzucać priorytety w BiT City.
W północno-zachodniej części kraju jest położona Mała Nizina Węgierska (Kisalföld), zasłana aluwiami Dunaju i Raby. Niewysokie pasma górskie ciągną się wzdłuż zachodniej i północnej granicy; na zachodzie, na granicy z Austrią są to odgałęzienia Alp Wschodnich: Góry Soprońskie i Kőszeg zbudowane głównie z
W Polsce charakter nizinnego krajobrazu występuje w środkowej części między pojezierzami na północy, a wyżynami i górami na południu i zajmuje on ponad 90% powierzchni całego kraju. Wyszczególniono 5 głównych nizin: Północnopodlaska, Polesie, Mazowiecka, Południowo-Wielkopolska, Śląska. Na obszarze nizin występuje gęsta
. Dodatkowe przykłady dopasowywane są do haseł w zautomatyzowany sposób - nie gwarantujemy ich poprawności. Tłumaczenia dodatkowych przykładów zdań również generowane są przez automatyczny moduł i nie są weryfikowane przez naszych lektorów. The population for the region in 1990 was 441 million. Populacja dla regionu w 1990 była 441 milionami. Sometimes we understand our region a lot better than the state does. Czasami rozumiemy swój region dużo lepiej od stanu robi. Such things can make life difficult for people in the region. Takie rzeczy mogą utrudniać życie ludziom w regionie. However, which region in the world does not have problems? Jednakże, który region na świecie nie ma kłopoty? My own region has turned itself around in the last 30 years. Mój własny region odwrócił to za zeszłych 30 lat. Their approach to the individual states in the region is different. Ich podejście do pojedynczych państw w regionie różni się. And the region is so important for the world now. I region jest tak ważny dla świata teraz. As a result, he has taken on more staff in the region. W efekcie, przyjął więcej personelu w regionie. Food turned out to be an issue in the whole region. Jedzenie okazało się być wydaniem w całym regionie. Most of them are only available by region in some countries. Większość z nich jest tylko dostępna przez region w jakichś krajach. "We will also continue to support our other friends in the region." "Również będziemy kontynuować wsparcie naszych innych przyjaciół w regionie." But he had other knowledge of the region as well. Ale miał inną wiedzę o regionie też. You do some changes for your project in the development region. Robisz jakieś zmiany dla swojego projektu w regionie rozwoju. The current population in the region is over million. Obecna populacja w regionie jest ponad milion. The political administration of the region is through the local government system. Polityczny rząd regionu jest przez lokalny system rządów. The region had a population about of 300 people before 1974. Region miał ludność około z 300 ludzi przed 1974. He is likely to have died in the region before 1760. On ma duże szanse zginąć podczas regionu przed 1760. The region had a population of million people in 2011. Region miał ludność milion ludzi w 2011. Each part of the region has got its own history. Każda część regionu ma swoją własną historię. The region is home to more than three million people. Region jest domem aby więcej niż trzy milion ludzi. In the 90s, he went to the region several times again. W 90 s, poszedł do regionu kilkakrotnie jeszcze raz. Young people try to leave the region right after high school. Młodzi ludzie próbować odjechać z regionu tuż liceum. How strong will the police force be in your region? Jak silna wola służby policyjne być w twoim regionie? Little to no work to be found in the region. Mało do żadnej pracy być uważanym za w granicach. A region may not have more than one of the same building. Region nie może mieć więcej niż jeden z takiego samego budynku. Uwaga: Tłumaczenia dodatkowych przykładów nie były weryfikowane przez naszych lektorów - mogą zawierać błędy.
Interaktywna mapa Czadu wraz z opisem i lokalizacją głównych miast, wsi, jezior, rzek, gór oraz innych obiektów geograficznych i turystycznych. Czad na mapie świata. Czad - podstawowe informacjeCzad, Republika Czadu (fr. Tchad, République du Tchad, arab. جمهوريّة تشاد) – państwo śródlądowe w środkowej Afryce. Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem. Na terytorium Czadu wyróżnić można trzy główne regiony geograficzne: na północy rozciąga się obszar pustynny, przechodzący w środkowej części kraju w suchą strefę Sahelu, południe kraju zajmuje natomiast żyzny obszar sawannowy. Jezioro Czad, od którego państwo wzięło swą nazwę, jest największym zbiornikiem wodnym w kraju i drugim pod względem wielkości w Afryce. Najwyższym punktem jest szczyt Emi Kussi w paśmie gór Tibesti, a Ndżamena (dawniej Fort-Lamy) jest stolicą i największym ośrodkiem miejskim kraju. W Czadzie mieszka ponad 200 rozmaitych wspólnot etnicznych i językowych. Oficjalnymi językami urzędowymi jest język arabski i język francuski. Większość mieszkańców wyznaje islam i chrześcijaństwo, na południu praktykowane są również religie animistyczne. Do 1960 r. Czad pozostawał w zależności politycznej od Francji. Niepodległość uzyskał w tzw. roku Afryki. Głową państwa był wówczas François Tombalbaye, prezydent w latach 1962-1973. Nietolerancyjna i krótkowzroczna polityka Tombalbayego względem zamieszkujących północną część kraju muzułmanów doprowadziła w 1965 r. do wybuchu długotrwałej wojny domowej. W 1979 r. rebelianci zdobyli stolicę kładąc kres hegemonii południa w życiu politycznym kraju. Rozpoczęły się jednak walki między dowódcami zwycięskich ugrupowań rebelianckich, które doprowadziły w końcu do zwycięstwa Hissène Habré. Rządził on do 1990 r. gdy został obalony w wyniku zamachu stanu przez Idrissa Déby'ego. Déby pozostaje u władzy nieprzerwanie od początku lat 90. stając się jednym z najdłużej rządzących przywódców politycznych w Afryce i na świecie. W kraju działa wiele partii politycznych, aczkolwiek władza spoczywa w rękach prezydenta Idrissa Déby'ego i jego partii politycznej, Patriotycznego Ruchu Ocalenia. Sytuacja polityczna pozostaje niestabilna, kraj jest nieustannie areną zamieszek oraz powtarzających się prób zamachu stanu. Dodatkowym czynnikiem destabilizującym jest konflikt w Darfurze, który rozprzestrzenił się także na wschodnie obszary Czadu, wprowadzając chaos na tych terenach oraz doprowadzając do osiedlenia się tysięcy uchodźców w obozach wzdłuż granicy czadyjsko-sudańskiej. Czad jest jednym z najbiedniejszych i najbardziej skorumpowanych państw na świecie. Większość Czadyjczyków żyje w ubóstwie utrzymując się z pasterstwa i rolnictwa. Od 2003 r. głównym źródłem dochodów do budżetu państwa stał się eksport ropy naftowej, zaś dotychczas dominujący przemysł bawełniany spadł pod tym względem na drugie miejsce. Regiony, miasta, wsie na mapie Czadu Am Dam - miasto w Czadzie, w regionie Sila, w departamencie Djourf Al Ahmar, będące ważnym węzłem komunikacyjnym w dolinie rzeki Batha, ok. 120 km na północny-zachód od Goz Beïda i ok. 700 na wschód od Ndżameny. Miasto jest loklanym ośrodkiem administracyjnym podprefektury Am Dam. Liczba mieszkańców miasta trudna jest do oszacowania, cały departament Djourf Al Ahmar zamieszkuje ok. 71 tys. osób. Am Timan – miasto w Czadzie, stolica regionu Salamat, departament Barh Azoum, 26 tys. mieszkańców. Przemysł spożywczy, lotnisko. Ati – miasto w środkowym Czadzie, nad rzeką Batha, stolica regionu Batha i departamentu Batha Ouest. Znajduje się 278 mil na wschód od stolicy kraju, Ndżameny. Liczba mieszkańców wynosiła w 1993 roku 17 727, zaś w 2008 – 25 373 osób. W mieście znajduje się Port lotniczy Ati. 5 marca 2008 r. utworzony został w Ati Uniwersytet Nauk i Technologii (fr. L'Université des Sciences et de Technologie d'Ati). Beinamar – miasto w Czadzie, w regionie Logone Occidental, departament Dodjé, 7445 mieszkańców, położone ok. 380 km na południowy wschód od Ndżameny. Biltine – miasto w Czadzie, stolica regionu Wadi Fira, departament Biltine, 11 000 mieszkańców, położone ok. 670 km na północny wschód od Ndżameny. W Biltine urodził się Issa Serge Coelo, czadyjski reżyser, który zdobył międzynarodową sławę i uznanie. Działa tu Bitkine – miasto w Czadzie, w regionie Guéra, departament Guéra, 18 495 mieszkańców. Bokoro – miasto w Czadzie, w regionie Hadjer-Lamis, departament Dababa, 14 723 mieszkańców, położone ok. 225 km na północny wschód od Ndżameny. Znajduje się tu lotnisko Bokoro. Bol - miasto w Czadzie, stolica regionu Lac, departament Mamdi, 10 551 mieszkańców, położone ok. 500 km na południowy wschód od Ndżameny. W mieście działa Bongor – miasto w południowo-zachodnim Czadzie, nad rzeką Logone, przy granicy z Kamerunem, w regionie Mayo-Kebbi Est, departament Mayo-Boneye. Około 28 tys. mieszkańców. Bousso – miasto w Czadzie, w regionie Chari-Baguirmi, departament Loug Chari, 13 555 mieszkańców, położone ok. 254 km na południowy wschód od Ndżameny. Doba – miasto w południowym Czadzie, nad rzeką Logone, w regionie Logone Oriental. Około 24 tys. mieszkańców. Obszar miasta jest zagrożony pustynnieniem. Fada – miasto w północno-wschodnim Czadzie, stolica regionu Ennedi i departamentu Ennedi Ouest. Miasto znane jest z malunków naskalnych, znajdujących się w okolicy oraz formacji skalnych o niezwykłym, oryginalnym kształcie. Niedaleko miasta, na południowy wschód znajduje się guelta d'Archei, jeden z największych zbiorników wodnych tego typu na Saharze W odległości ok. 30 km na północny wschód od miasta znajduje się krater uderzeniowy Gweni-Fada, którego wiek określa się na 345 mln lat. Faya, Faya-Largeau, Largeau - miasto w Czadzie, stolica regionu Borkou (dawniej regionu Bourkou-Ennedi-Tibesti obejmującego cały północny Czad) oraz departamentu Borkou, 13 400 mieszkańców. Pierwotną nazwę Faya Francuzi przemianowali w czasach kolonialnych (początek XX w. ) na Largeau na cześć pułkownika Étienne Largeau, zasłużonego dla władzy francuskiej w regionie. Po uzyskaniu niepodległości przez Czad pod nazwą Faya-Largeau. Fianga – miasto w Czadzie, w regionie Mayo-Kebbi Est, departament Mont d'Illi, 13 441 mieszkańców, położone przy granicy z Kamerunem. Iriba – miasto w Czadzie w regionie Wadi Fira, ok. 74 km od granicy z Sudanem, główny ośrodek departamentu Kobé. Miasto położone jest na wysokości 1000 m i otoczone łańcuchem wzgórz. Mieszkańcy to głównie przedstawiciele ludu Zaghawa, którzy utrzymują się z hodowli i rolnictwa. Miasto stało się schronieniem dla uchodźców z Sudanu. Koumra – miasto w południowym Czadzie, na południowy zachód od Sarh, w regionie Mandoul, departament Mandoul Oriental. Około 36 tys. mieszkańców. Mao – miasto w Czadzie, w regionie Kanem, departament Kanem, 18 031 mieszkańców. Miasto położone jest na granicy Sahary i posiada małe lotnisko Są tu także 2 kościoły, choć większość mieszkańców to muzułmanie. Massaguet – miasto w Czadzie, w regionie Hadjer-Lamis, departament Haraze Al Biar, 17 906 mieszkańców. Massakory – miasto w Czadzie, w regionie Hadjer-Lamis, departament Dagana, 15 406 mieszkańców, położone 125 km na północny wschód od Ndżameny. W mieście działa lotnisko. Massénya – miasto w Czadzie, w regionie Chari-Baguirmi, departament Baguirmi, 3368 mieszkańców, położone w centralnej części kraju, 145 km na południowy wschód od Ndżameny. Miasto było stolicą królestwa Baguirmi, muzułmańskiego państewka, istniejącego w latach 1522-1897. W mieście działa lotnisko. Melfi – miasto w Czadzie, w regionie Guéra, departament Barh Signaka, 5784 mieszkańców, położone w centralnej części kraju. Znajduje się tu lotnisko Melfi z nieutwardzoną nawierzchnią. Mongo – miasto w Czadzie, w regionie Guéra, departament Guéra, 26 tys. mieszkańców. Przemysł spożywczy. Moundou – miasto w południowo-zachodnim Czadzie, nad rzeką Logone, ośrodek administracyjny regionu Logon Zachodni, departament Lac Wey. Około 148,5 tys. mieszkańców (szac. 2010). Drugie co do liczby mieszkańców miasto kraju i najważniejszy obok Ndżameny ośrodek przemysłu i handlu w Czadzie. W mieście działa browar Brasseries Du Logone. Jest to spółka zależna od Heinekena, produkująca ok. 100 tys. hektolitrów napojów rocznie, co - według danych producenta - stanowi ok. Moussoro – miasto w Czadzie, w regionie Barh El Gazel, departament Barh El Gazel, 15 190 mieszkańców, położone 300 km na północny wschód od Ndżameny, przy drodze wiodącej przez miasto Faya na północ. Miasto leży w korycie wyschniętej rzeki, dzięki czemu jest tu więcej roślinności, niż znajduje się dalszej okolicy. Działa tu lotnisko. Ndżamena – stolica i największe miasto Czadu, położone w południowo-zachodniej części kraju, na prawym brzegu rzeki Szari, niedaleko ujścia rzeki Logone. Ndżamena jest głównym ośrodkiem politycznym, administracyjnym, gospodarczym, naukowym i kulturalnym kraju. Stanowi ważny węzeł komunikacyjny Afryki Środkowej, przy czym ze względu na słaby rozwój utwardzonych dróg dominującą rolę odgrywa transport lotniczy. Ouara - miasto w Czadzie, w regionie Wadaj, w departamencie Ouara, ok. 60 km na północny-wschód od Abéché. Oum Hadjer – miasto w Czadzie, w regionie Batha, departament Batha Est, 19 271 mieszkańców. Znajduje się tu port lotniczy Oum Hadjer. Pala – miasto w południowym Czadzie, stolica regionu Mayo-Kebbi Ouest i departamentu Mayo-Dallah, około 26 115 mieszkańców (1999). Znajduje się tu biskupstwo rzymsko-katolickie, w którym żyje 116 000 ze 160 000 katolików w tym kraju. Otwarto tu we współpracy z Koreą pierwszą kopalnię złota w Czadzie. Jest to również jedno z głównych miast, na których terenie rozgrywa się akcja gry Far Cry 2. Region Bahr El Gazel - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony 19 lutego 2008 r. z departamentu Barh El Gazel w wyniku podziału regionu Kanem. Region rozciąga się w środkowo-zachodniej części kraju. Region Batha – jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony w 1999 r. z wcześniejszej prefektury Batha, obejmującej ten sam obszar. W 1993 r. region zamieszkiwało 288 tys. osób, z czego 244 tys. prowadzących osiadły tryb życia (ludność wiejska 207 tys. , miejska 36 tys. ) i 44 tys. koczowników. Główne grupy etniczno-językowe, to czadyjscy Arabowie (33,6%), ludy Bilala (18,1%), Kuka (15,7%), Masalit / Massalat (5,7%) oraz Mesmédjé (5,6%). Region Borku - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony 19 lutego 2008 r. w wyniku podziału regionu Bourkou-Ennedi-Tibesti. Region rozciąga jest w północnej części kraju i graniczy z Libią. Region Ennedi - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony 19 lutego 2008 r. w wyniku podziału regionu Bourkou-Ennedi-Tibesti. Region rozciąga się w północno-wschodniej części kraju i graniczy z Sudanem i Libią. Region Hadjer-Lamis - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowo-zachodniej części kraju. Graniczy z regionami: Lac, Kanem, Barh El Gazel, Batha, Guéra, Moyen-Chari, Tandjilé, Mayo-Kebbi Est oraz obszarem miejskim Ndżameny (Ville de Ndjamena). Region Kanem - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony 19 lutego 2008 r. , gdy istniejący wcześniej region o tej samej nazwie podzielono na dwie części: z części zachodniej, obejmującej dawny departament Kanem, utworzony został nowy region Kanem, z części wschodniej, obejmującej departament Barh El Gazel, utworzono region Barh El Gazel. Region Kanem rozciąga się w środkowo-zachodniej części kraju i graniczy z Nigrem. Region Lac - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowej części kraju. Graniczy z regionami: Kanem, Hadjer-Lamis oraz Nigrem, Nigerią o Kamerunem. Region Logon Wschodni – jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowej części kraju. Graniczy z regionami: Logon Zachodni, Tandjilé, Mandoul oraz Kamerunem i Republiką Środkowoafrykańską. Nazwa regionu związana jest z rzeką Logone. Znaczną część (ok. 50%) mieszkańców regionu stanowi lud Ngambay, będący odłamem najliczniejszego w południowym Czadzie ludu Sara. Inne wspólnoty etniczno-językowe to Gor, Mboum, Goulay oraz Mongo. Region Logon Zachodni – jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowej części kraju. Graniczy z regionami: Mayo-Kebbi Ouest, Tandjilé, Logon Wschodni oraz Kamerunem. Nazwa regionu związana jest z rzeką Logon. Większość (ok. 90%) mieszkańców regionu stanowi lud Ngambay, będący odłamem najliczniejszego w południowym Czadzie ludu Sara. Podstawą utrzymania ludności jest hodowla oraz uprawa bawełny. Region Mandoul – jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowej części kraju. Graniczy z regionami: Tandjilé, Logone Oriental, Moyen-Chari, oraz Republiką Środkowoafrykańską. Skład etniczny regionu tworzy lud Sara, a także Mbaï, Nar i Daï. Podstawą utrzymania ludności jest hodowla oraz uprawa bawełny. Region Mayo-Kebbi Ouest - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowo-zachodniej części kraju. Graniczy z regionami: Logone Occidental, Logone Tandjilé, Mayo-Kebbi Est oraz Kamerunem. Region zamieszkują Fulbejowie oraz ludy Moundang, Ngambay, Moussey. Podstawą utrzymania ludności jest rolnictwo (w tym uprawa bawełny), hodowla i rybołówstwo. Region Salamat - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowej części kraju. Graniczy z regionami: Moyen-Chari, Guéra, Sila oraz Republiką Środkowoafrykańską. Nazwa regionu nawiązuje do rzeki Salamat. Region zamieszkiwany jest przez kilka różnych wspólnot etniczno-językowych. Najliczniejszą grupę stanowią czadyjscy Arabowie, żyją tu także ludy Daju, Gula Iro, Jonkor Bourmataguil, Birgit, Kibet, Runga, Toram. Region Sila - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony 19 lutego 2008 r. w wyniku podziału regionu Wadaj. Region Sila rozciąga się w południowo-wschodniej części kraju i graniczy z Sudanem i Republiką Środkowoafrykańską. Region Szari Środkowe - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowej części kraju. Graniczy z regionami: Mandoul, Tandjilé, Szari-Bagirmi, Guéra, Salamat oraz Republiką Środkowoafrykańską. Nazwa regionu nawiązuje do rzeki Szari. Większość mieszkańców regionu stanowi lud Sara. Podstawą utrzymania ludności jest rybołówstwo, hodowla oraz uprawa. Region Szari-Bagirmi - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w południowo-zachodniej części kraju. Region Tibesti - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, utworzony 19 lutego 2008 r. w wyniku podziału regionu Bourkou-Ennedi-Tibesti. Region rozciąga jest w północno-zachodniej części kraju i graniczy z Nigrem i Libią. Region Wadi Fira - jeden z 22 regionów administracyjnych Czadu, znajdujący się w środkowo-zachodniej części kraju. Graniczy z regionami: Ennedi, Borkou, Batha, Wadaj oraz Sudanem. Sarh (do 1976 Fort Archambault) – miasto w południowym Czadzie, nad rzeką Szari, ośrodek administracyjny regionu Moyen-Chari, departament Barh Köh. Około 75,5 tys. mieszkańców. Trzecie co do wielkości miasto kraju. Góry i łańcuchy górskie na mapie Czadu Emi Kussi (Emi Koussi) – wysoki wulkan na południowym krańcu gór Tibesti na Saharze, w północnym Czadzie. Jest on najwyższym szczytem na terenie Czadu i Sahary. Pierwszego wejścia na szczyt dokonał Wilfred Thesiger w 1938, a kolejne wejście przeprowadziła grupa brytyjczków Steele, Tuck i Marks w 1957. Przypisy ×Ta witryna wykorzystuje pliki cookie w celach reklamowych i statystycznych. Akceptuję
Afryka ZachodniaAfryka Zachodnia – umowna nazwa określająca tereny położone w Afryce na północ od Zatoki Gwinejskiej i na południe od Sahary . Obejmuje obszary zachodniego Sahelu , zachodniego Sudanu , a także częściowo tereny podrównikowych lasów deszczowych .Spis treści1 Warunki naturalne2 Języki urzędowe3 Lokalne Tradycyjne wierzenia4 Historia5 Wspólnota ekonomiczna6 Transport7 Przypisy8 Bibliografia GeografiaPaństwa Afryki Zachodniej (kolor ciemnozielony: przynależność do regionu uznawana bezspornie, kolor jasnozielony: tylko według części klasyfikacji) Organizacja Narodów Zjednoczonych do regionu Afryki Zachodniej zalicza następujące państwa[1]: Benin Burkina Faso Gambia Ghana Gwinea Gwinea Bissau Liberia Mali Mauretania Niger Nigeria Senegal Sierra Leone Święta Helena (terytorium zależne) Togo Republika Zielonego Przylądka Wybrzeże Kości Słoniowej Czasami do Afryki Zachodniej zalicza się także Saharę Zachodnią (najczęściej jednak wliczana jest ona do krajów Maghrebu ), Czad i Kamerun (dwa ostatnie ONZ włącza do Afryki Środkowej ). Ze względu na swoje położenie na Saharze Mauretania jest często wyłączana spośród państw Afryki Zachodniej. Warunki naturalneTopografia Afryki ZachodniejPrzeważającą część terytorium Afryki Zachodniej zajmują równiny z wysokością bezwzględną nie przekraczającą 300 m - wyżej położone tereny występują tylko lokalnie: najwyższe wzniesienie w Afryce Zachodniej to Bintumani w Sierra Leone (1948 m lub - jeśli uznać przynależność Kamerunu do tego regionu - Góra Kamerun (4095 m Położenie w obszarze zachodniego Sudanu sprawia, że region ten cechuje się klimatem półsuchym z przeważającą roślinnością charakterystyczną dla obszaru sawann z porą suchą przeważnie w okresie od listopada do marca. Jedynie w obszarze wybrzeży Zatoki Gwinejskiej , zwłaszcza w południowo-wschodniej części regionu (na terytoriach Nigerii i Kamerunu ), a także lokalnie wzdłuż rzek pojawia się wilgotny las równikowy . Na północnych terenach Afryki Zachodniej, leżących w strefie Sahelu , przylegającej bezpośrednio do Sahary , występuje duże zagrożenie pustynnieniem - tereny nadające się pod uprawy często występują tam jedynie wzdłuż obszar Afryki Zachodniej przepływa kilka ważnych rzek Afryki, m. in. Niger , Wolta , Senegal i Gambia . Języki urzędoweW krajach Afryki Zachodniej obowiązują następujące języki urzędowe : angielski – Gambia , Ghana , Liberia , Nigeria i Sierra Leone arabski – Czad i Mauretania (wspólnie z francuskim ) oraz Sahara Zachodnia francuski – Benin , Burkina Faso , Czad (wspólnie z arabskim ), Kamerun , Gwinea , Mali , Mauretania (wspólnie z arabskim ), Niger , Senegal , Togo , Wybrzeże Kości Słoniowej portugalski – Gwinea Bissau i Republika Zielonego Przylądka EtnografiaMiejscowa ludność obszaru Afryki Zachodniej, podobnie jak i praktycznie całego kontynentu afrykańskiego, jest silnie zróżnicowana pod względem etnicznym. Do najliczniejszych grup zaliczają się: Fulanie - rozproszeni po całym obszarze regionu, Bambara - zamieszkujący głównie tereny Mali , Aszanti w Ghanie , Hausa głównie w Nigerii , a także Mandinka , Wolofowie i Sererowie . Istotną rolę w historii regionu odegrali także wędrowni kupcy Diula, odpowiedzialni w przeszłości za rozprzestrzenienie się islamu w tej części świata. Lokalne językiPrzedstawiciele poszczególnych grup etnicznych posługują się własnymi językami, jednak z racji dużego przemieszania ludności - jedną miejscowość zamieszkuje często kilka grup - potrafią także porozumiewać się w kilku innych językach regionu. Kilka lokalnych języków funkcjonuje także w roli języków wehikularnych , do najważniejszych zaliczają się języki: hausa , wolof , czy fulfulde , a z kreolskich także krio i krioulo . Tradycyjne wierzeniaChociaż wiele grup ludnościowych przejęło islam lub chrześcijaństwo , w wielu regionach wciąż żywe są również tradycyjne wierzenia. W obszarze Afryki Zachodniej wyróżnia się setki tradycyjnych religii, które posiadają jednak kilka cech wspólnych. Tak jak i w całej Afryce również i tutaj zdecydowaną większość tradycyjnych religii cechuje animizm , tj. przypisywanie życia i świadomości ( duszy ) elementom środowiska przyrodniczego i zjawiskom naturalnym. Drzewa, rzeki, góry itp. mogą być święte, ponieważ reprezentują bóstwa , są domem dla bóstw albo też - po prostu są bóstwami. Liczba takich bóstw, a także reprezentujące je zjawiska różnią się jednak w wierzeniach poszczególnych plemion. Komunikacja z nimi odbywa się często w świątyniach za pośrednictwem kapłanów lub - rzadziej - kapłenek, a także osobistej modlitwy .Niektóre tradycyjne religie Afryki uznają istnienie istoty najwyższej lub stwórcy . Najczęściej jednak komunikacja z tą istotą możliwa jest tylko poprzez pomniejsze bóstwa lub duchy albo za wstawiennictwem przodków. Dlatego też w wielu tradycyjnych religiach afrykańskich istotną rolę odgrywa równiż kult przodków . Główną funkcją przodków jest ochrona plemienia lub rodziny, przodkowie mogą też okazywać swoje zadowolenie lub niezadowolenie. Jako gniew przodków często interpretowane są na przykład złe warunki pogodowe, złe zbiory i choroby. Wiele tradycyjnych religii afrykańskich uznaje, że przodkowie są prawowitymi właścicielami ziemi, którą wolno wykorzystywać, ale nie cechą tradycyjnych religii afrykańskich jest także totemizm - pewne obiekty, a częściej zwierzęta są symbolem danego plemienia lub klanu . Do najczęściej spotykanych totemów w Afryce Zachodniej zaliczają się węże , krokodyle i niektóre gatunki cechą tradycyjnych wierzeń afrykańskich jest występowanie fetyszów - świętych obiektów, mających chronić przed złem . W Afryce Zachodniej często występują tzw. grigri - małe skórzane amulety ze świętym obiektem wewnątrz - noszone na szyi. Są one popularne również wśród miejscowych muzułmanów , którzy wkładają do środka wersety z Koranu . HistoriaNajstarsze ślady bytności człowieka współczesnego na terenach Afryki Zachodniej odkryto w obszarze Sahary , w północno-zachodnim Mali , środkowym Nigrze (na pustyni Tenere ) i w północnym Czadzie . Znaleziono tam paleolityczne narzędzia i neolityczne malowidła naskalne . Sahara była w czasach prehistorycznych żyzną krainą sprzyjającą rozwojowi osadnictwa starożytności i średniowieczu (po wyschnięciu Sahary) sprzyjające warunki do rozwoju złożonych społeczności ludzkich panowały przede wszystkim w dorzeczu najważniejszych rzek regionu - Nigru , Senagalu , Gambii i Wolty . W połowie I tysiąclecia nad brzegami dolnego Nigru kwitła kultura Nok , która pozostawiła po sobie charakterystyczne terakotowe figurki przedstawiające ludzi o cechach negroidalnych .We wczesnym średniowieczu (między VIII a XII stuleciem) w obszarze dorzecza Senegalu i Gambii rozwijała się natomiast bliżej nieznana kultura, po której pozostały zespoły kamiennych kręgów Senegambii . Są to najstarsze konstrukcje megalityczne w Afryce Subsaharyjskiej .Grobowiec Askii w Gao - typowy przykład zachodnioafrykańskiej architektury okresu średniowiecznych królestwNajlepsze warunki do rozwoju złożonych organizmów państwowych panowały w obszarze równiny Macina w dzisiejszym środkowym Mali , gdzie wylewy Nigru przyczyniają się do nawadniania okolicznych pól uprawnych. W średniowieczu powstały tu silne ośrodki afrykańskiej cywilizacji - Imperium Ghany i Imperium Mali . Państwa te utrzymywały relacje handlowe z wybrzeżem Morza Śródziemnego i Europą . Saharę przemierzały liczne karawany , wiozące towary z miast handlowych nad Nigrem, takich jak Timbuktu czy Gao . Po rozbiciu kolejnego na tych terenach królestwa Songhaj przez marokańskiego sułtana Ahmada al-Mansura w 1591 roku głównymi afrykańskimi ośrodkami handlu transsaharyjskiego stały się miasta imperium Kanem-Bornu nad brzegami Jeziora Czad .Konkurencję dla południowosaharyjskich miast handlowych stanowiły jednak wówczas powstałe w epoce wielkich wypraw kolonialnych porty morskie nad brzegami Zatoki Gwinejskiej . Był to najgęściej zaludniony obszar Czarnej Afryki , z którego począwszy od XVI wieku Portugalczycy i Hiszpanie wywozili towary i niewolników . Głównym partnerem handlowym Europejczyków było wówczas położone w dorzeczu Wolty królestwo Aszantów , którzy sprzedawali złoto i niewolników w zamian za broń. Podobną rolę odegrały położone dalej na wschód królestwa Dahomeju i Beninu . To ostatnie było - zdaniem części badaczy - spadkobiercą wspomnianej kultury Nok, o czym świadczyć ma wytwarzane na tym obszarze bogactwo wyrobów rzemieślniczych, mających pewne cechy wspólne z figurkami okresu Nok. Kontakty handlowe z Europejczykami utrzymywało także przez krótki czas królestwo Dżolof w dorzeczu Senegalu , państwo to rozpadło się jednak w XVI wieku na mniejsze ośrodki władzy o znikomym Zachodnia w 1898 rokuKres rozwoju państw afrykańskich nastąpił w wieku XIX wraz z podbojami kolonialnymi Francji , Prus i Wielkiej Brytanii . Mocarstwa te podzieliły między siebie obszar Afryki Zachodniej, tworząc kolonie: Francuską Afrykę Zachodnią , Brytyjską Afrykę Zachodnią , a także niemieckie Togoland i Kamerun (te ostatnie zostały po I wojnie światowej podzielone między Francję i Wielką Brytanię). Rozpoczęła się wówczas gwałtowna modernizacja tych terenów, co nie doprowadziło jednak do całkowitego wyplenienia dawnych afrykańskich wierzeń i XX był dla Afryki wiekiem wyzwalania się z kolonializmu. Nowe niepodległe państwa musiały jednak borykać się z wieloma problemami, jak ubóstwo czy konflikty etniczne. Nierzadko dochodziło do krwawych wojen domowych , jak na przykład w Sierra Leone czy Liberii . Wiele obszarów wciąż pozostaje niespokojnych, czego przykładem są powstania Tuaregów w Nigrze czy nieustabilizowana sytuacja polityczna w Nigerii i Wybrzeżu Kości Słoniowej . GospodarkaTradycyjna uprawa roli w Gwinei Gospodarka Afryki Zachodniej opiera się w przeważającej części na rolnictwie . Dominujący typ upraw zależy od warunków przyrodniczych w poszczególnych państwach. W strefie Sahelu i północnego Sudanu najważniejszą rośliną uprawną jest orzech ziemny (zwłaszcza w Senegambii i północnej Nigerii ), a także proso i sorgo . Zasobniejsze w wodę wybrzeża Zatoki Gwinejskiej są natomiast zagłębiem upraw kakao i palmy oleistej . Na obszarach nadmorskich i na wodach wielkich rzek dużą rolę odgrywa także rybołówstwo .Ważną gałęzią przemysłu na terenie Afryki Zachodniej jest także przemysł wydobywczy. Obszar Delty Nigru w południowo-zachodniej Nigerii jest miejscem najwięszego wydobycia ropy naftowej na całym kontynencie afrykańskim. Na zachodnich wybrzeżach, zwłaszcza w Sierra Leone i Liberii gospodarka opiera się w dużej części na wydobyciu diamentów . W Gwinei dużą rolę odgrywają także złoża boksytów . Dla państw położonych na Saharze przemysł wydobywczy jest - z powodu skąpych płodów rolnych - często najważniejszą gałęzią przemysłu. W północnej Mauretanii ponad 90% ludności zawodowo czynnej zatrudniona jest przy wydobyciu rudy żelaza w rejonie masywu Kidjat Idżdżil w miastach Fudajrik i Zuwirat . W saharyjskiej części Nigru znajdują się natomiast bogate złoża uranu .Wśród przemysłu przetwórczego, obecnego głównie w dużych ośrodkach miejskich, dominuje włókiennictwo i przemysł spożywczy. Wspólnota ekonomicznaWiększość państw regionu należy do wspólnoty ekonomicznej ECOWAS . Wiąże się z tym między innymi zacieśniona współpraca między tymi krajami, a także dążenie do stworzenia wspólnego rynku . W większości francuskojęzycznych państw regionu (z wyjątkiem Mauretanii i Gwinei ) oraz dodatkowo w Gwinei Bissau obowiązuje wspólna waluta – frank CFA . Kraje anglojęzyczne ( Gambia , Liberia , Sierra Leone , Ghana i Nigeria ) oraz Gwinea zachowały własne waluty, jednak istnieją plany dwustopniowego ujednolicenia systemu walutowego w Afryce Zachodniej: w pierwszej kolejności zaplanowano wprowadzenie wspólnej waluty dla wszystkich krajów anglojęzycznych (brak jest jednoznacznego stanowiska w sprawie ewentualnego zniesienia escudo z Republiki Zielonego Przylądka ), a następnie jednej waluty dla całego regionu. W praktyce jednak prace przygotowawcze toczą się bardzo powoli i istnieje obecnie duże opóźnienie względem planów. TransportPaństwa Afryki Zachodniej, tak jak wszystkie kraje afrykańskie, cechuje dosyć niski poziom rozwoju transportu. Trzeba jednak zaznaczyć, że poziom rozwoju dróg, kolei czy lotnictwa jest wyższy niż np. w Afryce Wschodniej (Somalia, Sudan, Kenia) czy to z powodu ubóstwa tych krajów, czy to z powodu wojen, a także z powodu specyfiki klimatu. W Afryce Zachodniej sieć dróg jest słabo rozwinięta, ale w miarę adekwatna do ilości i wielkości miast, jakie tam się znajdują. Kraje Sahelu np. mają słaby poziom rozwoju dróg, znowu kraje nad Zatoką Gwinejską mają więcej dróg, ale te często są niszczone przez gwałtowne ulewy tropikalne i osunięcia ziemi. Sytuacja wygląda następująco:Gwinea: 1100 km. linii kolejowych, 30 000 km dróg, ale tylko 6000 jest asfaltowym. Przyczyną jest ubóstwo kraju, ale także klimat. Ulewne i gwałtowne opady, zwłaszcza na południu, powoduje, że drogi są często niszczone. Pamiętać trzeba, że kraj nie jest bogaty, ale w ciągu dnia potrafi spaść tyle deszczu ile u nas przez cały miesiąc. Ale za to Gwinea posiada kilka lotnisk, w tym jedno Kości Słoniowej: jest przykładem kraju bardziej rozwiniętego, uważnego za najbardziej rozwinięty kraj w Afryce Zachodniej. To przekłada się oczywiście na transport. Kraj ma dobrze rozwiniętą sieć dróg, choć ta nie jest równomiernie rozmieszczona. Kraj posiada w miarę dobrą żeglowność rzek i dobrze rozwiniętą żeglugę stoi na podobnym poziomie co Gwinea, jest to kraj biedny, ale ma większą sieć dróg niż Gwinea 36 700 km. a 32% jest utwardzonych. Także posiada kilka lotnisk i porty morskie. Sieć kolejowa ma głównie przemysłowe jeden z najuboższych krajów świata. Ma zaledwie 13 000 km. dróg, ale tylko połowa z nich jest przejezdna. Jeszcze gorzej jest koleją. Kraj posiada tylko jedną linię kolejową, która łączy Koulikoro nad Nigrem z Dakarem w Senegalu. Przypisy↑ United Nations Statistic Division. Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings (ostatni dostęp: BibliografiaAfrica on a shoestring, Lonely Planet, 2004Burke, Andrew i Else, David, The Gambia & Senegal, Lonely Planet Publications, 2002Encyklopedia Geograiczna Świata, Wydawnictwo Opress, Kraków 1997 - sekcja o transporcieGeograficzny atlas świata, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa-Wrocław 1989, tom II, str. 138-140Wielkie rzeki Afryki. Encyklopedia geograficzna, Agencja Muza, Warszawa 1991, str. 24-37 i 38-39 Inne hasła zawierające informacje o "Afryka Zachodnia": Inne lekcje zawierające informacje o "Afryka Zachodnia":
Afryka Zachodnia to region o wspaniałej przyrodzie i bogatym potencjale zasobów. Jednak wszystkie kraje w nim zawarte charakteryzują się słabą i niestabilną gospodarką. Głównymi problemami są konflikty plemienne, częste zmiany władzy, wysoka śmiertelność spowodowana chorobami tropikalnymi, całkowite ubóstwo. Geografia Afryki Zachodniej Afryka jest drugim co do wielkości kontynentem na świecie. Obsługuje 55 stanów i pięć samozwańczych nierozpoznanych podmiotów. Konwencjonalnie kontynent podzielony jest na pięć podregionów, z których każdy skupia państwa, które są podobne nie tylko geograficznie, ale także historycznie i kulturowo. Afryka Zachodnia zaczyna się w centralnej części Sahary. Na południu i zachodzie ogranicza się do Oceanu Atlantyckiego, a na południowym wschodzie - do gór Kamerunu. Terytorium regionu obejmuje wszystkie główne obszary naturalne kontynentu, od pustyń i tropikalnych sawann po lasy równikowe. Większość znajduje się w ekoregionach Sahel i Sudan (nie mylić z krajem), czyli trawiastych stepów i jasnych lasów. Bliżej wybrzeża znajdują się lasy namorzynowe i galeryjki. Natura i zasoby regionu są pełne różnorodności. Bliżej wybrzeża rozciąga się gęsty system rzeczny. W dolinach zamieszkałych przez małpy, lamparty, hipopotamy, leśne dukery, bawoły, żyrafy. Lokalne sawanny są zamieszkane przez lwy, gepardy, psy hienoidalne, gazele i antylopy. Ze względu na aktywny rozwój regionu w przeszłości, wiele gatunków jest dziś uważanych za wrażliwe lub bliskie wyginięcia, dlatego można je znaleźć jedynie w rezerwatach i parkach narodowych. Kraje Zachodniej Afryki Zachodnia część kontynentu jest uważana za największą pod względem zarówno liczby ludności, jak i liczby jej państw członkowskich - w sumie 16. Największa populacja to Nigeria, z 196 milionami ludzi. Zaraz po Nigrze (22 miliony ludzi) i Mauretanii (4,3 miliona osób). Największe z nich to Niger (1 267 000 km 2 ) i Mali (1 240 400 km 2 ). Najbardziej zachodnim krajem w Afryce jest Republika Zielonego Przylądka. Jest również najmniejszy w regionie pod względem powierzchni i liczby ludności w regionie. Cape Verde znajduje się na Republika Zielonego Przylądka na Oceanie Atlantyckim. Około 600 kilometrów dzieli je od wybrzeża kontynentu. Kraje Zachodniej Afryki nie cieszą się zainteresowaniem podróżnych. Infrastruktura i system transportu są tu praktycznie niezagospodarowane, a warunki rekreacyjne nie przekraczają poziomu podstawowego. Historia Niemal wszystkie państwa Afryki Zachodniej to dawne kolonie Wielkiej Brytanii i Francji. To oni najdłużej utrzymywali swój wpływ. Przed nadejściem Europejczyków w regionie istniały duże formacje państwowe. Mieści się w nim Imperium Ghany, imperium Mali i Songai. W okres wielkich odkryć geograficznych Europejscy pionierzy pojawili się na afrykańskim wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego. Początkowo rozwój regionu postępował powoli z powodu wielu tropikalnych chorób - żółtej gorączki, malarii, śpiączki itp. Pod koniec XIX wieku, wraz z wynalezieniem leków na lokalne dolegliwości, przyspieszyła się kolonizacja. Afryka Zachodnia stała się głównym dostawcą kości słoniowej, kamieni szlachetnych i metali, a także wolnej siły roboczej. W tym czasie ogromna liczba ssaków, w tym słonie, lamparty, szympansy, została eksterminowana w regionie, a handel niewolnikami osiągnął ogromne rozmiary. Pierwszym krajem, który uzyskał niepodległość od Europejczyków, jest Ghana (1957), a następnie w 1960 roku Nigeria i Mauretania. Pomimo ich wolnego statusu, kraje Afryki Zachodniej nie spieszyły się z odmową niewolnictwa, a przypadki pracy przymusowej lub handlu ludźmi odnotowano nawet w latach 2000. W Mauretanii niewolnictwo zostało zakazane od 1981 roku, ale nawet teraz pozostaje krajem, w którym niewolnictwo nie jest ścigane przez władze. Ekonomia krajów Region ma znaczny potencjał zasobów. Istnieją złoża ropy naftowej, tantalu, niobu, diamentów, złota, manganu, żelaza, cyny, boksytu, uranu, wolframu i węgla. Mimo to przemysł w krajach Afryki Zachodniej pracuje przede wszystkim w wydobywaniu minerałów, a ich przetwarzanie odbywa się tylko na poziomie początkowym. Ekstrakcja niektórych zasobów jest nadal prowadzona przy pomocy pracy fizycznej. W niektórych krajach, takich jak Nigeria, często dochodzi do spontanicznego zajęcia depozytów, a wojny o surowce są prowadzone. Władze nie bardzo to regulują, ze względu na rozwiniętą korupcję i częste zmiany menedżerów. Gospodarka państwowa opiera się na rolnictwie, z reguły wysoce wyspecjalizowanym. Tak więc, Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana uprawiają kakao, Senegal i Gambia - orzeszki ziemne, Nigeria produkuje olej palmowy, Gwinea specjalizuje się w kawie, Togo - w kawie i kakao. Kraje położone nad brzegiem oceanu, zajmujące się połowami i dostawami owoców morza.
region w zachodniej części sudanu